Zabytkowy kamień młyński oraz turbina wodna zostały odkryte przy okazji intensywnych robót fundamentowych i prac rozbiórkowych w Młynie Górnym w ramach realizowanego projektu pn. „Młyn Energii – dostosowanie obiektu Młyna Górnego w Grudziądzu do funkcji kulturalno-edukacyjnych”. Trwają już prace związane z budową nowego skrzydła budynku, które spowoduje zwiększenie o 25% całkowitej powierzchni zabudowy obiektu.

W tej chwili realizowane są wewnętrzne stopy fundamentowe podtrzymujące konstrukcję budynku. Równolegle trwają prace konserwatorskie ceglanej elewacji budynku. Trwają również prace końcowe polegające na wzmocnieniu istniejących fundamentów mikropalami. Przygotowano teren prac do realizacji nowego skrzydła obiektu. Przystąpiono do wykonywania ścianki szczelnej umożliwiającej realizację nowego segmentu. Odnaleziono także historyczne elementy zabytkowe Młyna Górnego w postaci ceglanych ścian fundamentowych wcześniejszych przebudów obiektu. Wydobyto także po ścisłym nadzorem archeologicznym i zdeponowano do ewentualnej ekspozycji kamień młyński, urządzenie służące w przeszłości do ręcznego mielenia zboża.

Podczas oczyszczania kanałów pod budynkiem ujawniono natomiast znaczące elementy zespołu dawnej turbiny wodnej opracowanej przez Jamesa Francisa w XIX wieku. Planuje się jej renowację oraz ekspozycję w przyszłym Centrum Kultury i Edukacji „Młyna Energii” w Grudziądzu. Prace prowadzone są pod nadzorem konserwatorskim i archeologicznym.

Roboty budowalne o wartości 52 496 400,00 zł brutto, których odbiór zaplanowano na III kwartał 2026 roku, pozwolą na stworzenie w Grudziądzu ośrodka naukowo – edukacyjno – kulturalnego z bogatą ofertą warsztatową i animacyjną skierowaną zarówno dla młodzieży, turystów, jak i mieszkańców miasta i regionu. Odtworzenie budynku, który przez lata niszczał na rogu ulicy Skłodowskiej i Młyńskiej nie jest łatwym zadaniem, ale główny wykonawca Firma Budowlana Fijałkowski z Torunia dokłada wszelkich starań, by jak najwięcej substancji zabytkowej znalazło się w historycznej bryle.

Projekt o całkowitej wartości 75 588 161,62 zł brutto został dofinansowany w ramach unijnego programu Fundusze Europejskie dla Kujaw i Pomorza 2021-2027, Działanie 6.12 Wsparcie Instytucji Kultury.